İlaç kullanımında dikkat edilmesi gerekenler

18 Mayıs 2010

Sağlığımız için ilaçla elbette duruma göre vazgeçilmezimiz ancak alışkanlıklarımız, doğru bilinen yanlışlar, bilinçsizlik nedeni ile yanlış ilaç kullanımı kimi zaman yarar yerine sağlığımıza zarar verebilir.

İçerik güncelleme tarihi: 23.11.2019

Büyük çerçeveden bakıldığında ülke insanımızın Avrupalılara göre daha fazla ilaç kullanımına eğimli olduğu görülür. Hastalık hatası diye nitelendirilen bireylerin ve ilaç yama konusunda fazlaca cömert doktorlarımızın da bunda payları oldukça yüksek.

Bilinçli ilaç kullanımı konusunda toplumun her kesiminin bilinçlenmesi için çaba gösterilmesi, bu durumun sağlığımız üzerinde olumlu olduğu kadar olumsuz sonuçlar doğurabileceğinin bilinmesi son derece önemli.

Peki hal böyleyken doğru ilaç kullanımı nasıl olmalıdır?

İlaç kullanmadan önce şunları sorgulamalısınız:

Bu ilacı neden kullanacağım?
Bu ilacı ne zaman almalıyım?
Bu ilacı günde kaç kez, ne kadar kullanmalıyım?
İlaç hangi şartlarda saklanmalıdır?
Bu ilacı kullanmayı ne zaman kesmeliyim?
Bu ilacın yan etkileri nelerdir?
İlacın dozunu kaçırırsam ne yapmalıyım?
Tedavi sırasında yan etkiler görülürse ne yapmalıyım?

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Akılcı ilaç kullanımı, öncelikli olarak halkın sağlığını ve toplumun çıkarını gözetir. Akılcı ilaç kullanımının sağlanabilmesi için aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir:

Öncelikle hastanın probleminin tanımlanması, yani hekim tarafından doğru teşhisin konulması gerekmektedir. Buna paralel olarak, ilaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması, eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa, uygun ilaçların seçimi, her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması basamakları izlenmelidir. Bu aşamada onaylanmış, güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalıdır.
Kullanılmakta olan ve en son kullanılan ilaçlar, hastanın alerjik durumları sorgulanmalı ve hasta tarafından belirtilmelidir.
İlaçların nasıl, hangi dozda, hangi sıklıkta (günde 2 defa, 12 saat arayla), ne kadar süre (kaç gün) kullanılacağı ve hangi koşullarda saklanacağı hastaya tam olarak anlatılmalı ve hasta/hasta yakını tarafından eksiksiz olarak uygulanmalıdır.
Hasta/hasta yakını ilacın olası yan etkileri, ilacın besin ve ilaç etkileşimleri konusunda bilgilendirilmelidir. Bu durum hasta/hasta yakını tarafından da sorgulanmalıdır.
İlaçlar kullanma talimatında belirtilen şekilde saklanmalıdır. Uygun olmayan saklama koşullarında ilaçların kimyasal yapılarında bozulma olabileceği yani etkisini kaybedebileceği hatta istenmeyen etkilerin ortaya çıkabileceği, zehirlenmelerin oluşabileceği unutulmamalıdır.
Buzdolabında saklanması gereken ilaçlar kesinlikle buzlukta saklanmamalı ve dondurulmamalıdır.
Hamilelik ve emzirme döneminde, çocuklarda, yaşlılarda, böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalarda, kronik hastalığı olanlarda, ilaç alerjisi öyküsü olanlarda ilaç kullanımı konusunda daha dikkatli olunmalıdır.
İlaç; hekimin veya eczacının önerisi dışında; çiğnenerek, kırılarak, bölünerek veya suda çözülerek kullanılmamalıdır. Unutmayınız ki her ilaç buna uygun olarak üretilmemiştir.
İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı yerlerde, ışıktan ve nemden korunarak ve ambalajında saklanmalıdır.
İlaç, hekiminiz tarafından önerilen süre boyunca kullanılmalıdır. İlaç kullanımı yarıda kesilmemeli, hekime danışmadan doz değişikliğine gidilmemelidir.
Doz atlamamaya ve ilacı hekimin önerdiği şekilde almaya özen gösterilmelidir.
İlaç dışı gıda takviyesi, bitkisel ürün gibi tedaviye yönelik diğer ürünlerin bilinçsiz kullanımından kaçınılmalıdır.
Kesilmiş veya açılmış ambalajlar satın alınmamalı, son kullanma tarihi geçmiş olan ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.